İtalya’da tek parti iktidarına doğru

Ä°talya Parlamentosu, seçimlerde birinci olacak partiye fazladan milletvekili verilmesini saÄŸlayacak yeni seçim kanununu onayladı. Bir yılı aÅŸkın süredir tartışılan kanun, 2016 Temmuz'unda yürürlüÄŸe girecek. Kanuna göre, birinci çıkan partilerin tek başına iktidar olma ihtimalleri oldukça artıyor.

Parti liderleri, her seçim bölgesindeki birinci adayı seçecek. Birinci sıradaki adaylar için yüzde 40 kadın kotası konuldu.

Ülke genelinde yüzde 3’ten az oranda oy alan partiler parlamentoya giremeyecek. Birinci parti en az yüzde 40 oy alırsa, Temsilciler Meclisi’ndeki 630 kiÅŸiden 340’ını alacak. EÄŸer hiçbir parti yüzde 40’ı yakalayamazsa, fazladan milletvekili ödülü için iki hafta içinde yeniden seçim yapılacak.

‘Demokrasi mi, istikrar mı?’ tartışması

Kanunu eleÅŸtirenler, milletvekillerini halkın deÄŸil, parti liderlerinin seçeceÄŸini belirterek bu durumun demokrasinin ruhuna aykırı olduÄŸunu belirtiyor. Ayrıca seçimleri kazanan partinin hak etmediÄŸi kadar milletvekili sahibi olacağı vurgulanıyor.

Kanunla ilgili olarak muhalefetin yanı sıra kendi partisinden de BaÅŸbakan Matteo Renzi’ye itiraz var. BaÅŸbakan Renzi ise kanunun 2010’lu yıllarda 4 farklı hükümet gören ülkeye siyasi istikrar getireceÄŸini söylüyor. “Bu sistemle ülkemiz siyasi istikrar konusunda mihenk taşı olacak” diyen Renzi, siyasi istikrarın kültürel ve ekonomik geliÅŸim için bir önkoÅŸul olduÄŸunu belirtiyor.

Kanunun Ä°talya’yı ‘tek parti devleti’ haline getirmeyi amaçladığını ifade eden muhalefet partileri, kanunu onaylamaması için CumhurbaÅŸkanı Sergio Mattarella'ya baÅŸvurdu. Ayrıca kanunu referanduma götürebileceklerini belirttiler.

Ä°ktidar partisinden de itiraz var

Parlamentonun iki kanadından Temsilciler Meclisi’ndeki oylamada 334 kiÅŸi kanun için kabul, 61 kiÅŸi ise ret oyu kullandı. 630 kiÅŸilik meclisteki oylamaya pek çok muhalif milletvekili katılmadı. Ayrıca Renzi’nin Demokrat Partisi’nden 40-50 kiÅŸinin ret oyu verdiÄŸi tahmin ediliyor.

Siyasal analizciler, bu kanundan en çok Demokrat Parti’nin kârlı çıkacağını belirtiyor. Gerekçe olarak ise muhalif partilerin bölünmüÅŸlüÄŸü ve zayıflığı gösteriliyor.

Bir yasa daha gerekiyor

Renzi, ayrı bir reformla parlamentonun diÄŸer kanadı olan Cumhuriyet Senatosu’nun da yapısının deÄŸiÅŸtirilmesini planlıyor. Plana göre Senato üyeleri seçilmemiÅŸ kiÅŸilerden oluÅŸacak ve Senato’nun yetkileri azaltılacak. Senato reformu gerçekleÅŸtirilmeden Ä°talya Parlamentosu’nun onayladığı kanun yürürlüÄŸe girmeyecek.

Kaynak: Reuters